Σε παγκόσμια επιταγή μετατρέπεται, σύμφωνα με την Πρόεδρο του ΣΕΠΕ, Γιώτα Παπαρίδου, ο τάχιστος ψηφιακός μετασχηματισμός, αφού αποτελεί καθήκον και προϋπόθεση λειτουργίας κάθε σύγχρονης κοινωνίας και οικονομίας. Ωστόσο, οι γεωπολιτικές εξελίξεις, μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, επηρέασαν την ταχύτητα υλοποίησης του ψηφιακού μετασχηματισμού και στη χώρα μας. ❝ Βιομηχανία Ψηφιακής Τεχνολογίας υπήρξε ο κλάδος, ο οποίος δέχθηκε το μεγαλύτερο πλήγμα από το γνωστό “brain drain” την τελευταία.

Αναλυτικά η συνέντευξη:

Με την προϋπόθεση ότι η πανδημία, η ενεργειακή και γεωπολιτική κρίση της Ουκρανίας θα αποκλιμακωθούν από φέτος, πώς εκτιμάτε ότι έχουν επηρεάσει την πορεία των ΤΠΕ, αλλά και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας;

Τόσο το παγκόσμιο σοκ της πανδημίας COVID-19, όσο και η ενεργειακή και οικονομική κρίση, η οποία προέκυψε από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ανέδειξε πόσο ευάλωτες και αλληλεξαρτώμενες είναι οι  σύγχρονες κοινωνίες, την αξία της υγείας ως δημόσιο αγαθό, αλλά και τον καταλυτικό ρόλο της ψηφιακής τεχνολογίας για τη διασφάλιση της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Στη νέα πραγματικότητα, ο τάχιστος ψηφιακός μετασχηματισμός μετατρέπεται σε παγκόσμια επιταγή, καθήκον και προϋπόθεση λειτουργίας κάθε σύγχρονης κοινωνίας και οικονομίας.

Η υλοποίηση μιας στρατηγικής με επίκεντρο την τεχνολογία, μετά τα όσα τραγικά βιώσαμε τα τελευταία δύο χρόνια, έγινε ακόμη πιο επιτακτική. Το βέβαιο είναι πως η πανδημία λειτούργησε καταλυτικά, ώστε να επιταχυνθούν οι εξελίξεις στην κατεύθυνση μίας σύγχρονης ψηφιακής Ελλάδας. Σε σύντομο χρονικό διάστημα πραγματοποιήσαμε ψηφιακά άλματα ετών, προτάσσοντας την ψηφιακή τεχνολογία ως βασικό πυλώνα ανάπτυξης και ευημερίας.

Η  Βιομηχανία Ψηφιακής Τεχνολογίας πάλεψε, στάθηκε όρθια και παρείχε ζωτικής σημασίας στήριξη και στην κοινωνία και στην οικονομία. Οι επιχειρήσεις του κλάδου στάθηκαν δίπλα στους πολίτες και στις επιχειρήσεις, αλλά και στην καθημερινή λειτουργία της Πολιτείας, υποστηρίζοντας:

• Κρίσιμες υποδομές και δημόσιες υπηρεσίες σε περισσότερα από 40.000 κτίρια
• Το Λιανεμπόριο (ηλεκτρονικό και μη) αλλά και την εφοδιαστική αλυσίδα
• Τις ανάγκες για τη λειτουργία της υπηρεσίας ενημέρωσης κυκλοφορίας 13033
• Τις αυξημένες ανάγκες σε Internet, σταθερή και κινητή τηλεφωνία και συνδρομητική τηλεόραση
• Τα Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα
• Τις Μικρές, Μεσαίες και Μεγάλες επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα, που ήταν σε λειτουργία
• Την Τηλεργασία, την Τηλεκπαίδευση και την Τηλεϊατρική
• Την Ηλεκτρονική εξυπηρέτηση πολιτών, κ.ά.

Ταυτόχρονα, όπως είναι φυσικό και όπως συνέβη σε όλες τις αγορές και κλάδους, οι γεωπολιτικές εξελίξεις, μετά την  έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, επηρέασαν την ταχύτητα υλοποίησης του ψηφιακού μετασχηματισμού και στη χώρα μας. 

Το βλέμμα μας, πλέον, είναι στραμμένο στο μέλλον και στην εκπλήρωση του μεγάλου στοιχήματος τόσο για τη χώρα, όσο και για όλη την Ευρώπη, το οποίο αφορά στον ψηφιακό μετασχηματισμό και στην αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων του συνόλου του πληθυσμού.  Αυτήν τη μάχη, για τη διάχυση της ψηφιακής τεχνολογίας και των πλεονεκτημάτων της παντού, συνεχίζουμε να δίνουμε και σήμερα, ως κλάδος και ως Σύνδεσμος, σε όλα τα επίπεδα.

Ποια πιστεύετε πως είναι τα επόμενα βήματα που θα επιταχύνουν τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό της χώρας αλλά και το ρόλο του κλάδου σε αυτήν την προσπάθεια;

Περισσότερο από ποτέ, σήμερα, δημόσιος και ιδιωτικός τομέας, εξαρτώνται από τις Τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών, για να διατηρήσουν τόσο τις κρίσιμες λειτουργίες τους, όσο και την καθημερινότητα τους χωρίς διακοπή. Είναι επιτακτική ανάγκη, οι Κυβερνήσεις, σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, να αγκαλιάσουν και να αξιοποιήσουν τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών.

Σε μια σύγχρονη παγκόσμια οικονομία, η οποία βασίζεται σε ψηφιακές υπηρεσίες και υποδομές, η ανάγκη πλήρους ένταξης στην ψηφιακή εποχή όλων των παραγωγικών κλάδων, του δημόσιου αλλά και του ευρύτερου δημόσιου τομέα δεν είναι πλέον μία επιλογή αλλά αναγκαιότητα για το μέλλον και την ευημερία.

Αυτόν το χρονισμό οφείλουμε να αξιοποιήσουμε άμεσα, χωρίς καθυστερήσεις, διασφαλίζοντας τη διάχυση της τεχνολογίας παντού και σε όλους. Ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και παράγοντας προστιθέμενη αξία και σε διεθνές επίπεδο.

Ξεκινώντας από την τάχιστη αξιοποίηση των χρηματοδοτικών προγραμμάτων - κυρίως του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά και του ΕΣΠΑ 2021 - 2027.  Ήδη, σύμφωνα με το εθνικό σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0, €2,136 δισ. κατευθύνονται στον άξονα 2, ο οποίος αφορά σε έργα και επενδύσεις για τη συνδεσιμότητα για πολίτες, επιχειρήσεις και Πολιτεία, τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους και τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων. Ενώ και στους άξονες 3 και 4, για τον ψηφιακό μετασχηματισμό άλλων τομέων (Υγεία, Παιδεία, φορολογία, κ.α.), υπάρχουν δράσεις ύψους περίπου €1,180 δισ.

Παράλληλα, η χώρα οφείλει να δημιουργήσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις, με κίνητρα για την τεχνολογική καινοτομία, για τις νέες αλλά και τις υφιστάμενες επιχειρήσεις, οι οποίες παράγουν και επενδύουν σε έρευνα και καινοτομία, ώστε να δημιουργηθούν στη χώρα μας κέντρα καινοτομίας (R&D Hubs). Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορέσει να προσελκύσει επενδύσεις, δημιουργώντας τις βάσεις για τον εκσυγχρονισμό όλων των κλάδων της οικονομίας.

Τρίτον, η ανάγκη της ενεργής υποστήριξης της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων του κλάδου Ψηφιακής Τεχνολογίας είναι σήμερα πιο επιτακτική από ποτέ. Η προβολή και η ανάδειξη του “Brand Ελλάδα” από την οικονομική διπλωματία και τον ΣΕΠΕ, με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μακροχρόνιας διεθνούς εκστρατείας προβολής της Ψηφιακής Βιομηχανίας είναι κρίσιμη συνιστώσα για την περαιτέρω ανάπτυξη ενός παγκοσμίως καταξιωμένου κλάδου.

Ποιες είναι οι παράμετροι αντιστροφής του “brain drain” σε “brain gain” ειδικά για τον τομέα της πληροφορικής;

Είναι γεγονός, πως η Βιομηχανία Ψηφιακής Τεχνολογίας υπήρξε ο κλάδος, ο οποίος δέχθηκε το μεγαλύτερο πλήγμα από το γνωστό “brain drain” την τελευταία δωδεκαετία και όλο αυτό το προσωπικό μας λείπει σήμερα περισσότερο από ποτέ.  Αλλά, για να αντιστρέψουμε τη “διαρροή μυαλών” σε “εισροή επιστημόνων”, θα πρέπει να τους εξασφαλίσουμε παρόμοιες συνθήκες διαβίωσης και αμοιβών με αυτές, τις οποίες απολαμβάνουν τώρα, εκεί που βρίσκονται, και ένα, συνολικά, πιο ελκυστικό περιβάλλον (κόστος ζωής, φορολογικά και ασφαλιστικά κίνητρα, ανταγωνιστικές καθαρές αποδοχές, κ.λπ.).  Αρκεί να αναλογιστούμε πως, σε ορισμένες περιπτώσεις, όχι χαμηλόμισθου προσωπικού, φτάνουμε να έχουμε και 50% διαφορά στο κόστος συγκρινόμενοι με χώρες όπως η Γερμανία! 

Ενώ, την ίδια στιγμή, θα πρέπει να δημιουργηθούν και οι κατάλληλες προϋποθέσεις, με κίνητρα για νέες επιχειρήσεις, οι οποίες παράγουν καινοτομία, αλλά και για υφιστάμενες επιχειρήσεις, οι οποίες επενδύουν σε έρευνα και ανάπτυξη, να αναπτυχθούν και να καινοτομήσουν, με βάση τη χώρα μας. Και τις δύο αυτές παραμέτρους η κυβέρνηση δείχνει να τις θέτει ως αναπτυξιακές προτεραιότητες.

Από την πλευρά του ο κλάδος ήταν και θα είναι αρωγός σε οποιαδήποτε προσπάθεια σε αυτήν την κατεύθυνση και ελπίζουμε να έχουμε σύντομα σημαντικά αποτελέσματα.

Σήμερα με βάση τις γνωστές προοπτικές της ελληνικής αγοράς ΤΠΕ μπορούμε να μιλάμε για “ελληνική ψηφιακή βιομηχανία”; Η εξωστρέφειά της έχει μετρήσιμα και κυρίως σταθερά μεγέθη, όσον αφορά στην παρουσία της σε διεθνείς αγορές;

Αρχικά, επιτρέψτε μου να σημειώσω πως το αποτύπωμα του κλάδου Ψηφιακής Τεχνολογίας είναι ισχυρό και σημαντικό και για την Εθνική οικονομία και για την Ελληνική κοινωνία, με περισσότερες από 4.600 επιχειρήσεις, 260.000 εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης και κύκλο εργασιών €13,3 δισ. το 2021, ποσοστό το οποίο αντιστοιχεί περίπου στο 8% του ΑΕΠ.

Παράλληλα, η ανάδειξη του brand της “Ελληνικής Βιομηχανίας Ψηφιακής Τεχνολογίας” είναι βασικός πυλώνας της φιλοσοφίας μας. Πηγαίνοντας και ένα βήμα παρακάτω, όπως υπογράμμισε στο περσινό συνέδριο “digital economy forum 2021” και ο ίδιος Πρωθυπουργός της χώρας, Κυριάκος Μητσοτάκης, η χώρα μπορεί να διεκδικήσει το ρόλο ενός “innovation tech hub” για την ευρύτερη περιοχή.

Γιατί και μπορούμε και θέλουμε!

Αδιαμφισβήτητη επιβεβαίωση αυτού του γεγονότος είναι πως, σύμφωνα με το World Economic Forum Report, η διαθεσιμότητα εξειδικευμένων επιστημόνων του κλάδου της Τεχνολογίας κατατάσσει τη χώρα 10η στον κόσμο, με τη Γερμανία 11η και την Αγγλία 17η.  Αυτούς τους επιστήμονες είναι στόχος μας να προσελκύσουμε και να κρατήσουμε στον τόπο μας. 

Επιπλέον, διαθέτουμε και το ταλέντο και τις επιχειρήσεις και τη διεθνή αναγνώριση. Οι ελληνικές επιχειρήσεις Ψηφιακής Τεχνολογίας καινοτομούν και διακρίνονται σε διεθνές επίπεδο. Αξίζει να αναφερθεί πως στα παγκόσμια βραβεία “WITSA Global ICT Excellence Awards”, στα οποία ο ΣΕΠΕ συμμετέχει ανελλιπώς τα τελευταία 16 χρόνια, οι Ελληνικές επιχειρήσεις πρωταγωνιστούν με 30 βραβεία, πολύ περισσότερα από πολλές αναπτυγμένες χώρες, οι οποίες θεωρούνται ψηφιακές υπερδυνάμεις.

Μετά την ολοκλήρωση του RRF, του ΕΣΠΑ και των άλλων ευρωπαϊκών προγραμμάτων, ποια θα είναι η εικόνα της ελληνικής αγοράς ΤΠΕ που θα θέλατε να δείτε;

Πολύ εύστοχο το ερώτημα σας,  καθώς, πέραν όσων ανέφερα για την ελληνική Ψηφιακή Βιομηχανία, αυτό, το οποίο έχει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον, είναι η δυναμική του κλάδου.

Διεθνώς, η ανάπτυξη του κλάδου Ψηφιακής Τεχνολογίας είναι απολύτως ανάλογη με την ανάπτυξη του ΑΕΠ μιας χώρας. Κάτι το οποίο αποτυπώθηκε και στη μελέτη του ΣΕΠΕ σε συνεργασία με την Deloitte, η οποία παρουσιάστηκε λίγο πριν την έλευση της πανδημίας και απέδειξε πως η επίτευξη ανάπτυξης του κλάδου ΤΠΕ της τάξης του 5%, θα συνεισφέρει στο Εθνικό ΑΕΠ, συσωρευτικά για την επόμενη πενταετία, €80 δισ. και 415.000 νέες θέσεις εργασίας.

Η έλευση της πανδημίας και η υλοποίηση επιπρόσθετων ευρωπαϊκών προγραμμάτων στήριξης, όπως το RRF, δεν υπάρχει αμφιβολία πως ενισχύουν ακόμα περισσότερο αυτήν την αναπτυξιακή δυναμική της Ψηφιακής Βιομηχανίας για τη χώρα. Σύμφωνα με τα επικαιροποιημένα στοιχεία της μελέτης, η προοπτική αυτή έχει επισπεφτεί, προσδοκώντας να ανακάμψουμε πλήρως μέχρι το 2025, επανερχόμενοι στο επίπεδο στο οποίο είμασταν πριν την, άνευ προηγουμένου, δεκαετή κρίση.